Samen de Nieuwe Groenmarkt en de Krocht ontwerpen
In oktober 2024 is het ontwerp voor de Nieuwe Groenmarkt en de Krocht gepresenteerd. Meestal maakt een ingenieursbureau zo’n ontwerp en mogen bewoners daarna hun mening geven. Dit keer ging het anders. De bewoners en ondernemers maakten samen met de gemeente zelf het ontwerp: een co-creatie.
Vroeger was de Nieuwe Groenmarkt een marktplein. Mensen kwamen er om groenten en ander eten te kopen en verkopen. De markt was niet alleen belangrijk voor de handel, het was ook een plek waar mensen elkaar ontmoetten. Sinds 2017 is de Nieuwe Groenmarkt autoluw. Hierdoor is de brede asfaltweg niet meer nodig. De bewoners wilden dat de straat weer een gezellige plek zou worden waar mensen samenkomen.
Bewoners en ondernemers vormden samen met de gemeente een werkgroep om het ontwerp te maken. Om inspiratie op te doen, bezochten deze Haarlemmers andere steden. “Ik zit in de werkgroep omdat ik de ziel van de straat terug wil brengen”, vertelt 1 van de bewoners. Tijdens meerdere ontwerpsessies werkten ze aan verschillende ideeën. Bij de presentatie van het schetsontwerp konden belangstellenden letterlijk door de plannen lopen. De toekomstige straatindeling was op de vloer getekend. Ook was er van het ontwerp een maquette en een digitaal 3D-model gemaakt.
Brede middenberm
In het midden van de straat komt straks een brede strook met daaromheen hoge bomen. Op die halfverharde middenberm is veel ruimte om te wandelen, spelen, elkaar te ontmoeten. En er kunnen nog steeds marktkramen staan. “De gemeente heeft nu de kans om er echt iets moois van te maken. Dit wordt iets waar heel Haarlem trots op kan zijn”, aldus een enthousiaste bewoner.
Geven en nemen
De leden van de werkgroep moesten soms wel compromissen sluiten, want niet iedereen kon precies zijn zin krijgen. “Praktisch gezien is het niet ideaal”, vertelt een ondernemer, “maar de straat wordt er zoveel mooier van dat de verbetering zeker opweegt tegen de bezwaren”. Een ingenieursbureau gaat nu verder met de technische uitwerking van het ontwerp. Het Definitief Ontwerp is waarschijnlijk eind volgend jaar klaar.
“Als we het ontwerpproces op de traditionele manier hadden doorlopen, waren we nooit tot dit ontwerp gekomen”
Het participatiebeleid van de gemeente bestaat uit verschillende niveaus: meeweten, meedenken, meedoen en meebeslissen. Het project van de Nieuwe Groenmarkt en de Krocht is een goed voorbeeld van hoe bewoners en de gemeente echt samenwerken. Co-creatie is nieuw voor de gemeente. Bij co-creatie mogen bewoners niet alleen hun ideeën geven, maar ook meebeslissen over de keuzes. Ontwerper Maurice Käss vertelt daarover: “Als we het ontwerpproces op de gewone manier hadden doorlopen, waren we nooit tot dit ontwerp gekomen”. Het co-creatieproces werd begeleid door Open Kaart, een bureau dat gespecialiseerd is in het begeleiden van bewonersparticipatie.
Meer co-creatie
Een ander voorbeeld van een project dat met behulp co-creatie wordt aangepakt, is de herinrichting van de Gedempte Oostersingelgracht. U kunt er meer over lezen op onze projectpagina.
Wilt u iedere week het laatste nieuws, mooie verhalen en tips over Haarlem lezen? Schrijf u in voor onze nieuwsbrief