Meer informatie over het azc Meesterlottelaan / Dreef

Met de spreidingswet wil het Rijk asielzoekers eerlijker over Nederland verdelen. Iedere gemeente in Nederland moet van de wet asielzoekers opvangen. Voor Haarlem betekent de Spreidingswet dat er 963 opvangplekken moeten komen We onderzochten daarvoor welke locaties in de stad kansrijk waren. We keken onder andere naar de grootte van percelen, de  bestemming, kosten, beschikbaarheid, de draagkracht van de wijk en spreiding van opvangvoorzieningen over de stad. Hier is ook gekeken naar opvang van andere groepen zoals daklozen. Het college koos 2 meest kansrijke locaties: de Meesterlottelaan 301 / Dreef 48 en de Zijlweg 245. Over deze keuze zijn informatieavonden georganiseerd en er was  mogelijkheid om in te spreken in de raadscommissies. Uiteindelijk stemde de gemeenteraad op 20 april 2023 in met het voorstel om de 2 locaties aan te wijzen als meest kansrijke en wenselijke voor duurzame asielopvang in Haarlem.

Er was geen officieel participatieproces op de keuze voor deze locaties. Het gemeentebestuur van Haarlem kiest ervoor om bij dit soort maatschappelijke voorzieningen bewoners wel zoveel mogelijk te betrekken bij de uitvoering, maar niet bij de keuze van een locatie. We weten dat elke plek discussie oproept, waardoor besluitvorming met een participatieprocedure vrijwel onmogelijk wordt.

Asielopvang wordt zoveel mogelijk gespreid over de stad en zoveel mogelijk in sterkere wijken. Haarlem heeft intussen al jaren ervaring met asielopvang in stedelijk gebied, zoals de Beijneshal aan het Stationsplein waar al 3 jaar 100 asielzoekers verblijven. Er zijn in Nederland ongeveer 300 opvanglocaties voor asielzoekers die in of nabij stedelijke gebieden liggen.

In het azc komen maximaal 310 opvangplekken voor asielzoekers: ongeveer 210 op de Meesterlottelaan en 100 op de Dreef. Door natuurlijk verloop en het beschikbaar houden van reservekamers zal het werkelijke aantal aanwezige personen wat lager liggen. Vanwege de lange asielprocedure verwachten we voor de nabije toekomst relatief weinig wisseling van bewoners.

We hebben het COA gevraagd om een goede mix van mannen, vrouwen, kinderen, alleenstaanden en gezinnen. De samenstelling hangt echter af van de instroom: wie op dat moment opvang nodig heeft. In april 2025 bestond de groep asielzoekers in Nederland uit 53% mannen, 20% vrouwen en 27% kinderen. Ook in Haarlem zal de meerderheid dus waarschijnlijk uit relatief veel alleenstaande mannen bestaan. Er worden hier geen 'veiligelanders' opgevangen. Hiermee bedoelen we asielzoekers die op voorhand al weinig kans maken op een verblijfsvergunning omdat ze afkomstig zijn uit een land dat Nederland als veilig beschouwt.

De Meesterlottelaan is 3 jaar geleden omgebouwd van kantoor naar woonruimte voor Oekraïense vluchtelingen. Deze vluchtelingen zijn inmiddels verhuisd. Nu wordt het gebouw voorbereid voor de opvang van asielzoekers uit andere landen. De Dreef kan nog niet worden omgebouwd, omdat de rechter heeft bepaald dat de huidige huurders daar tot het najaar van 2025 mogen blijven. Vanwege de urgente behoefte aan opvang heeft het COA alvast een noodopvangvergunning voor de Meesterlottelaan aangevraagd. Later dit jaar vraagt het COA een noodvergunning aan voor de Dreef. Daarna wil het COA voor beide locaties samen 1 omgevingsvergunning aanvragen voor vaste opvang. Daarbij wordt ook een wijziging van het bestemmingsplan voor de Dreef meegenomen (van kantoor naar wonen).

We hebben de noodopvangvergunning voor de Meesterlottelaan op 1 juli 2025 gepubliceerd op Officiële bekendmakingen. Hier staat ook hoe u een bezwaar kunt indienen. Dit kan tot en met 12 augustus 2025. Het COA verwacht dat de 1e asielzoekers in januari 2026 op de Meesterlottelaan komen wonen.

Het gebouw aan de Meesterlottelaan 301 heeft de bestemming ‘gemengd’, wat wonen en werken toestaat. Voor de Dreef 48, met de bestemming ‘kantoor’, is een wijziging nodig naar ‘wonen’. Deze wijziging wordt pas aangevraagd als het COA een omgevingsvergunning aanvraagt voor permanente opvang op beide locaties.

Op basis van het aantal vierkante meters is begin 2023 berekend dat er maximaal 310 opvangplekken gemaakt kunnen worden. Het COA houdt zich hierbij aan de landelijke normen. Naast slaapplekken zijn ook gezamenlijke ruimtes nodig zoals huiskamers, badkamers en toiletten, keukens, ontspanning- en onderwijsruimten en kantoren. Daar maakt het COA nu een plan voor.

De buitenruimte wordt ingericht met zitplekken, struiken en planten, een kinderspeelplek en een fietsenstalling. Roken wordt ontmoedigd. Waar het wel mag, gelden huisregels en er komen asbakken om peukenoverlast te voorkomen. Er komen geen hoge schuttingen of lichtmasten. Wel kunnen er beveiligingscamera’s en buitenverlichting worden geplaatst, zoals gebruikelijk is bij gebouwen. Voor de Meesterlottelaan zijn de ontwerpen al klaar en op te vragen via Officiële bekendmakingen. Opvragen van de stukken en eventueel bezwaar indienen kan tot en met 12 augustus 2025. De ontwerpen van de Dreef volgen later.

Dreef 48 is nu het postadres voor alle asielzoekers in Haarlem. De post wordt daar gesorteerd en dagelijks opgehaald door medewerkers van overige opvanglocaties in Haarlem. Het is nog niet zeker of dit zo blijft als dit gebouw ook opvang gaat bieden.

Het COA zorgt voor de opvang van asielzoekers. Dit betekent onderdak, voeding en kleding. Bewoners kunnen zelf koken in het azc. Asielzoekers mogen werken zodra hun asielaanvraag langer dan 6 maanden in behandeling is bij de IND. Daarnaast besteedt het COA aandacht aan onderwijs, zorg, ontspanning en kennismaking met de Nederlandse cultuur. Voor sport en culturele activiteiten werkt het COA samen met lokale organisaties.

Ook de relatie met de wijk is belangrijk. Omwonenden worden uitgenodigd om kennis te maken met de bewoners van de opvanglocatie. Wie wil, kan zich aanmelden als vrijwilliger. Het doel is: prettig samenleven, voor zowel bewoners van de opvang als de buurt.

Het COA regelt niet alleen opvang, maar ook de medische zorg voor asielzoekers. Dit wordt verzorgd door de GZA (Gezondheidszorg Asielzoekers). Hierdoor worden lokale huisartsen niet extra belast door de komst van een azc. In Haarlem zit de GZA aan de Laan van Decima naast Ikea. Bewoners van de opvanglocatie aan de Meesterlottelaan maken hier ook gebruik van. Voor tandzorg kunnen asielzoekers terecht bij tandartspraktijken die zijn aangesloten bij de Regeling Medische zorg Asielzoekers (RMA). Afspraken verlopen via de Tandartslijn, die de hulpvraag beoordeelt en doorverwijst naar een geschikte tandarts.

Onderzoek laat zien dat rond azc’s in Nederland zelden grote problemen voorkomen. Buurtbewoners zijn over het algemeen positief. Soms is er tijdelijk geluidsoverlast, maar dit is vergelijkbaar met elke andere buurt waar mensen wonen. Ernstige overlast komt vooral voor bij Ter Apel en Budel. Dit zijn aanmeldlocaties waar ook veel mensen met een kleine kans op een verblijfsvergunning verblijven, de veiligelanders. Kijk voor meer informatie bij

COA - Is het waar dat een asielzoekerscentrum altijd voor overlast zorgt? | www.coa.nl

Het azc heeft 24/7 beveiliging, zowel binnen als buiten. Samen met het COA en de politie is een veiligheidsplan opgesteld. Daarin staan afspraken over het voorkomen en aanpakken van overlast. Dit plan wordt openbaar gemaakt nadat alle betrokken partijen akkoord zijn.

Tijdens kantooruren is er een coördinator aanwezig als aanspreekpunt voor de buurt. De opvanglocatie is dag en nacht bereikbaar voor meldingen van overlast of onraad. Het meldpunt en telefoonnummer worden bekendgemaakt bij de start van de opvang.

We hebben een klankbordgroep opgericht. Tijdens de opvangperiode zal deze overgaan in een Omwonendenoverleg. Dit wordt georganiseerd door het COA.

Buiten de grenzen van van het azc is de wijkagent verantwoordelijk samen met handhaving. Er is geen reden om te denken dat het azc een zware opgave voor de politie zal zijn. Net als in alle andere buurten zijn de hulpdiensten zoals politie, brandweer en ambulance er ook gewoon voor de asielzoekers.

Een asielzoeker verblijft gemiddeld 27 maanden in een azc: 18,5 maand tot de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) een beslissing neemt, en daarna nog 8,5 maand in afwachting van passende woonruimte.

Als de IND een verblijfsvergunning verleent, wordt de asielzoeker een statushouder. De statushouder wordt aan een gemeente gekoppeld die passende woonruimte moet regelen. Omdat het aanbod beperkt is, blijven veel statushouders langer in het azc. In Nederland wachten op dit moment ruim 20.000 statushouders op geschikte woonruimte. Vaak vragen statushouders kort na hun verblijfsvergunning gezinshereniging aan. Dit maakt het vinden van passende woonruimte lastig: een kleine woning is dan mogelijk niet meer geschikt. Dit zorgt voor langere wachttijden.

Sommige gemeenten, zoals Haarlem, maken gebruik van tussenvoorzieningen om statushouders tijdelijk onder te brengen. Zo kunnen statushouders sneller starten met inburgering, werk en naar school gaan als het gaat om leerplichtige kinderen. Aan de Laan van Decima wonen 120 statushouders in tijdelijke woonunits.

Krijgt een asielzoeker geen verblijfsvergunning, dan moet hij/zij Nederland verlaten. De Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) ondersteunt hierbij. Tijdens bezwaar- en beroepsprocedures mag de asielzoeker nog in de opvang blijven. Als ook hoger beroep wordt afgewezen, gaat de asielzoeker in de meeste gevallen terug naar het land van herkomst. Een klein aantal asielzoekers weigert terugkeer en belandt in een onzekere situatie zonder verblijfsstatus en zonder rechten in Nederland.

Nog meer informatie over de asielprocedure is te vinden op COA - Centraal Orgaan opvang asielzoekers